Indonesia

| banergwlad = 170px }}

Ynysfor mwyaf y byd yw Gweriniaeth Indonesia neu Indonesia. Mae'r wlad hon yn gorwedd rhwng cyfandiroedd Asia ac Awstralia yn ogystal â rhwng Cefnfor India a'r Cefnfor Tawel. Y gwledydd cyfagos yw Maleisia (ceir ffin rhyngddynt ar ynys Borneo, Kalimantan yw enw'r rhan sy'n perthyn i Indonesia), Papua Gini Newydd (ceir ffin rhyngddynt ar ynys Gini Newydd, sef ynys ''Irian'' yn Bahasa Indonesia) a Dwyrain Timor (ceir ffin rhyngddynt ar ynys Timor).

Mae'n cynnwys dros ddwy fil ar bymtheg o ynysoedd, gan gynnwys Sumatra, Java, Sulawesi, a rhannau o Borneo a Gini Newydd. Indonesia yw'r 14eg wlad fwyaf yn ôl ardal, sef 1.904,569 km sg (735,358 mi sg). Gyda mwy na 270 miliwn o bobl, Indonesia yw pedwaredd wlad fwyaf poblog y byd a'r wlad fwyafrif Mwslimaidd fwyaf poblog. Mae Java, ynys fwyaf poblog y byd, yn gartref i fwy na hanner poblogaeth y wlad.

Mae Indonesia yn weriniaeth arlywyddol, gyfansoddiadol gyda deddfwrfa etholedig. Mae ganddi 34 talaith, ac mae gan bump ohonynt statws arbennig. Prifddinas y wlad, Jakarta, yw ardal drefol ail-boblog fwyaf y byd. Mae'r wlad yn rhannu ffiniau â Papua Gini Newydd, Dwyrain Timor, a rhan ddwyreiniol Malaysia. Mae gwledydd cyfagos eraill yn cynnwys Singapore, Fietnam, Y Philipinau, Awstralia, Palau, ac India (Ynysoedd Andaman a Nicobar). Er gwaethaf ei phoblogaeth fawr a'i rhanbarthau poblog iawn, mae gan Indonesia ardaloedd helaeth o fannau heb eu poblogi, gydag un o lefelau bioamrywiaeth uchaf y byd.

Mae Indonesia'n cynnwys cannoedd o grwpiau ethnig ac ieithyddol brodorol gwahanol, gyda ohonynt y mwyaf. Rhennir eu hunaniaeth a gwelir hyn yn eu harwyddair ''"Bhinneka Tunggal Ika"'' ("Undod mewn Amrywiaeth" yn ''llythrennol'', "llawer, ac eto un"). Mae ganndynt un iaith genedlaethol, amrywiaeth ethnig, plwraliaeth grefyddol o fewn poblogaeth fwyafrif Mwslimaidd, a hanes o wladychiaeth a gwrthryfel yn ei erbyn y gwladychwyr.

Yn 2021, Economi Indonesia oedd yr 16eg mwyaf y byd yn ôl CMC enwol a'r 7fed mwyaf gan PPP. Mae'n bŵer rhanbarthol ac fe'i hystyrir yn bŵer canol mewn materion byd-eang. Mae'r wlad yn aelod o sawl sefydliad amlochrog, gan gynnwys y Cenhedloedd Unedig, Sefydliad Masnach y Byd, G20, ac aelod-sefydlydd o'r Mudiad Heb Aliniad, Cymdeithas Cenhedloedd De-ddwyrain Asia (ASEAN), Uwchgynhadledd Dwyrain Asia, a'r Sefydliad Cydweithrediad Islamaidd. Darparwyd gan Wikipedia